Vào ngày thứ tư, bọn côn đồ lại xuất hiện. Chúng đến đòi phụ nữ trong phòng thứ hai, nhưng chúng dừng một lát ở cửa phòng thứ nhất để hỏi phụ nữ trong đó đã phục hồi lại sau cuộc truy hoan đêm trước chưa, Một đêm đã đời, thưa quý vị, một tên trong bọn vừa liếm mép vừa thốt lên, và một tên khác xác nhận, Bảy đứa đó đáng giá mười bốn đứa, ừ, một đứa trong bọn không ngon lành lắm, nhưng mà giữa lúc om sòm thì ai để ý, chồng tụi nó là bọn may mắn, nếu đủ chí khí nam nhi với tụi nó. Từ cuối phòng, vợ bác sĩ nói, Bọn tao không còn bảy người, Có đứa chuồn rồi hả, một đứa trong bọn vừa hỏi vừa cười, Bà ấy không chuồn, bà ấy chết, Ồ, quỷ thần ơi, vậy thì đám tụi mày lần tới phải làm việc mệt hơn, Chẳng mất mát gì nhiều, bà ấy không ngon lành lắm, vợ bác sĩ nói. Chưng hửng, bọn đưa tin không biết trả lời thế nào, chúng cảm thấy điều chúng vừa nghe là khiếm nhã, thậm chí có đứa còn nghĩ rằng xét cho cùng toàn bộ đàn bà đều dâm đãng, thật bất kính khi nói một người phụ nữ như vậy chỉ vì núm vú bà ta không nằm đúng chỗ và mông bà ta lép. Vợ bác sĩ nhìn chúng, khi chúng lởn vởn ở cửa, do dự, thân hình chúng cử động như mấy con búp bê máy. Bà nhận ra chúng, bà đã bị cả ba đứa cưỡng hiếp. Cuối cùng, một đứa trong bọn gõ cây gậy lên sàn, Đi, hắn nói. Tiếng gõ và tiếng chúng cảnh cáo, Lùi lại, lùi lại, bọn tao đây, tắt dần khi chúng đi xuống hành lang, rồi lặng im, có những tiếng động mơ hồ, phụ nữ phòng thứ hai đang nhận lệnh nộp mạng sau bữa ăn tối. Một lần nữa lại nghe tiếng cây gậy, Lùi lại, lùi lại, bóng của ba tên mù ngang qua khung cửa rồi chúng đi khuất.
Vợ bác sĩ đang kể chuyện cho đứa bé mắt lác, bà đưa tay lên lấy cây kéo khỏi cây đinh mà không gây tiếng động. Bà nói với đứa bé, Chốc nữa bác sẽ kể hết chuyện cho cháu. Không ai trong phòng hỏi bà tại sao bà đã nói một cách khinh bỉ như thế về người phụ nữ mù bị mất ngủ. Lát sau, bà tháo giày và tới trấn an chồng, Em đi một lát, em sẽ quay lại ngay. Bà hướng ra cửa. Bà dừng lại đó và đợi. Mười phút sau phụ nữ phòng thứ hai xuất hiện nơi hành lang. Họ có mười lăm người. Một số đang khóc. Họ không đi thành hàng mà thành nhiều nhóm, buộc vào nhau bằng các dải vải chắc đã xé ra từ tấm trải giường của họ. Khi họ đi qua, vợ bác sĩ theo họ. Họ không biết có người theo họ. Họ biết điều gì đợi họ, tin về những cưỡng bức họ sẽ phải chịu không có gì bí mật, và những ngược đãi này thật ra cũng chẳng mới, vì xét cho cùng thế gian bắt đầu như thế. Điều làm họ khiếp sợ không hẳn là bị cưỡng hiếp, mà là cuộc truy hoan, nỗi ô nhục, là biết trước đêm kinh hoàng sắp tới, mười lăm phụ nữ nằm ngổn ngang trên giường và trên sàn nhà, bọn đàn ông đi từ người này sang người khác, khụt khịt như đàn lợn. Tệ nhất là mình có thể cảm thấy khoái lạc, một trong các phụ nữ nghĩ thầm. Khi họ vào hành lang dẫn tới căn phòng họ đang hướng tới, gã mù canh gác báo cho đồng bọn, Tao nghe tụi nó tới, tụi nó sắp tới. Chiếc giường dùng làm cống được dời ra nhanh, từng người đàn bà đi vào, Ôi chao, tụi nó đông quá, gã kế toán mù thốt lên, khi hắn hào hứng đếm họ, Mười một, mười hai, mười ba, mười bốn, mười lăm, mười lăm, có mười lăm đứa. Hắn theo sau người cuối cùng, đôi tay ham hố thò lên váy cô, Con này ngon, của tao, hắn nói. Chừng đã ước lượng xong các phụ nữ và đang đánh giá sơ khởi cơ thể của họ. Thật ra, nếu họ phải chịu cùng số phận thì không có lý do gì phí thời giờ và làm nguội sự thèm muốn của chúng để chọn theo chiều cao và đo ngực và mông. Chẳng mấy chốc chúng sẽ đưa họ vào giường, chúng đã dùng vũ lực lột quần áo họ, và chẳng mấy chốc sẽ nghe tiếng khóc và tiếng van xin thương xót quen thuộc, nhưng câu trả lời vẫn như cũ, Nếu mày muốn ăn thì giạng chân ra. Và họ giạng chân. Vợ bác sĩ vào phòng, từ từ len giữa dãy giường, nhưng thật ra bà chả cần thận trọng như vậy, chẳng ai nghe bà ngay cả nếu bà đi guốc, và nếu giữa cuộc ẩu đả ầm ĩ một gã mù đụng bà và biết đó là một phụ nữ, điều tệ nhất có thể xảy ra với bà là phải nhập bọn với kẻ khác, sẽ không ai biết, trong tình hình này không dễ thấy sự khác biệt giữa mười lăm và mười sáu người.
Tên trùm bọn côn đồ vẫn có giường ở cuối phòng nơi chất các thùng thực phẩm. Mấy cái giường gần hắn đã bị dọn đi, hắn muốn di chuyển tự do mà không va phải mấy đứa ở gần. Giết hắn sẽ dễ dàng. Khi bà từ từ tiến tới giữa lối đi hẹp, vợ bác sĩ quan sát cử động của kẻ bà sắp giết, hắn ngửa đầu ra khoái trá, như hắn đang đưa cổ cho bà. Chầm chậm, vợ bác sĩ tiến tới, đi vòng quanh giường rồi đứng sau hắn. Người đàn bà mù tiếp tục làm điều bà bị bắt làm. Vợ bác sĩ từ từ giơ cây kéo, lưỡi kéo hơi mở ra. Ngay lúc ấy, vào phút chót, gã mù dường như biết có sự hiện diện của ai, nhưng tột đỉnh khoái lạc đã đưa hắn ra khỏi khả năng cảm thụ bình thường, đã tước mất phản xạ của hắn, Mày sẽ không có thì giờ đâu, vợ bác sĩ nghĩ khi bà đâm mạnh xuống. Cây kéo ngập sâu vào cổ gã mù, rồi giận dữ lún sâu hơn cho tới khi đụng đốt sống cổ. Tiếng kêu của hắn khó nghe, có thể là tiếng gầm gừ của con thú, như một số bọn đàn ông, có lẽ đúng vậy, rồi một tia máu bắn lên mặt người phụ nữ mù. Tiếng hét của bà ta làm bọn đàn ông mù sửng sốt, chúng đã quá quen nghe tiếng la hét, nhưng lần này không như mọi lần. Người đàn bà mù đang gào thét, máu ở đâu ra đây, có lẽ vì vô tình bà đã làm điều thoáng qua trong tâm trí và cắn đứt dương vật của gã. Bọn đàn ông mù buông các phụ nữ, mò mẫm tiến tới, Chuyện gì vậy, la hét cái gì vậy, chúng hỏi, nhưng lúc này đã có một bàn tay che miệng người đàn bà mù, có người thì thầm vào tai bà, Im lặng, rồi nhẹ nhàng kéo bà lại, Đừng nói, đó là giọng phụ nữ, điều này làm bà bình tĩnh, nếu có thể bình tĩnh trong hoàn cảnh khốn cùng như thế. Gã kế toán mù tới trước bọn kia, hắn là đứa đầu tiên đụng cái xác đã đổ xuống ngang giường, đứa đầu tiên lướt tay trên xác chết, Nó chết rồi, hắn hầu như tức khắc thốt lên. Cái đầu buông thõng xuống bên kia giường, máu vẫn phun ra, Tụi nó giết nó rồi, hắn nói. Bọn đàn ông mù dừng lại, chúng không tin nổi tai minh, Làm sao tụi nó giết nó, ai giết nó, Tụi nó cắt cổ nó toác hoác rồi, chắc là con đĩ đang ở với nó, mình phải bắt nó. Bọn đàn ông mù lại nhúc nhích, lần này chậm hơn, như sợ đụng phải lưỡi kéo đã giết tên trùm của chúng. Chúng không thấy gã kế toán mù đang vội vàng lục soát túi của người chết, hắn lấy ra khẩu súng và cái bao nhựa nhỏ đựng khoảng mười viên đạn. Mọi người bỗng rối trí vì tiếng la hét của các phụ nữ đã đứng dậy, họ hoảng hốt, nôn nóng muốn ra khỏi nơi đó, nhưng một số đã mất ý niệm cửa phòng ở đâu, họ đi sai hướng và va vào bọn đàn ông mù, chúng nghĩ họ định tấn công chúng, khi ấy sự hỗn loạn lên tới đỉnh cao cuồng loạn mới. Ở cuối phòng, vợ bác sĩ lặng lẽ đợi đúng lúc để trốn. Bà nắm chặt tay người phụ nữ mù, tay kia bà cầm cây kéo sẵn sàng đâm nếu gã nào tới gần bà. Tạm thời lúc đó, khoảng trống có lợi thế cho bà, nhưng bà biết bà không thể nấn ná ở đó. Một số phụ nữ rốt cuộc đã tìm thấy cửa, một số khác đang cố thoát khỏi bàn tay giữ họ lại, thậm chí có một bà vẫn định bóp cổ kẻ thù cho có thêm một xác chết nữa. Gã kế toán mù hách dịch gọi đồng bọn, Bình tĩnh, đừng mất tinh thần, mình sẽ tìm cho ra chuyện này, và nôn nóng để lệnh của hắn có sức thuyết phục hơn, hắn bắn một phát chỉ thiên. Kết quả hoàn toàn ngược với điều hắn mong đợi. Ngạc nhiên vì biết khẩu súng đã ở trong tay kẻ khác và chúng sẽ có một tên trùm mới, bọn côn đồ mù ngừng ẩu đả với cánh phụ nữ, không cố chế ngự họ nữa, một đứa trong bọn bỏ cuộc hoàn toàn vì hắn đã bị siết cổ chết. Lúc này vợ bác sĩ quyết định di chuyển. Đâm chém tứ phía, bà mở một lối đi. Bây giờ tới lượt bọn côn đồ mù la hét, chúng bị đánh gục và bò chồng chất lên nhau, ai có mắt nhìn ở đó sẽ thấy rằng so với hình ảnh này thì nhốn nháo lúc nãy chỉ là trò cười. Vợ bác sĩ không muốn giết, bà chỉ muốn ra khỏi đó càng nhanh càng tốt, và nhất là không để lại một phụ nữ mù nào. Thằng này có thể không sống sót, bà nghĩ khi đâm cây kéo vào ngực một đứa. Một tiếng súng nữa vang lên, Đi, đi, vợ bác sĩ nói, đẩy bất kỳ phụ nữ mù nào bà gặp phía trước. Bà giúp họ đứng dậy, lặp lại, Nhanh lên, nhanh lên, bây giờ gã kế toán mù đang quát tháo ở cuối phòng, Bắt lấy tụi nó, đừng để tụi nó thoát, nhưng đã quá trễ, những người đàn bà đã ra tới hành lang, họ vừa chạy vừa vấp, hầu như lõa lồ, cố hết sức giữ lấy áo quần rách rưới của họ. Đứng yên ở lối vào phòng, vợ bác sĩ thịnh nộ gọi lớn, Nhớ hôm trước tao đã nói gì không, tao nói sẽ không bao giờ quên bộ mặt của nó, từ nay cứ nhớ những gì tao đang bảo chúng mày, vì tao cũng sẽ không quên bộ mặt của chúng mày, Mày sẽ trả giá đắt cho lời sỉ nhục này, gã kế toán mù đe dọa, mày và đồng bọn của mày và những đứa gọi là đàn ông của tụi mày, Mày không biết tao là ai và tao từ đâu tới, Mày ở phòng đầu tiên khu bên kia, một đứa trong bọn đã đi gọi phụ nữ nói hớt, và gã kế toán mù tiếp lời, Giọng mày không lầm được, mày chỉ cần nói lên một tiếng trước mặt tao là mày chết, Thằng kia cũng nói y như vậy rồi bây giờ nó là cái xác chết, Nhưng tao không là thằng mù như nó hay mày, khi đám tụi mày hóa mù, tao đã biết hết về thế giới này rồi, Mày không biết gì về bệnh mù của tao, Mày không mù, mày không lừa được tao, Có lẽ tao mù hơn tất cả mọi người, tao đã giết và tao sẽ giết nữa nếu bị bắt buộc, Mày sẽ chết đói trước, từ nay trở đi sẽ không có thức ăn, ngay cả nếu cả lũ bọn mày bưng mâm tới dâng ba cái lỗ mày có, Cứ mỗi ngày bọn tao bị cướp thức ăn vì mày thì một đứa ở đây sẽ chết ngay khi nó bước ra khỏi cửa này, Mày sẽ không thoát đâu, Ồ, bọn tao sẽ ổn thỏa, từ nay bọn tao sẽ lấy thực phẩm, và tụi mày cứ ăn cái tụi mày đã trữ trong đó, Đồ chó cái, Chó cái không phải là đàn ông hay đàn bà, nó là chó cái, bây giờ mày biết giá của nó. Tức giận, gã kế toán mù bắn về phía cửa. Viên đạn bay vút qua đầu bọn đàn ông mù mà không trúng ai rồi ghim vào tường hành lang. Mày bắn không trúng tao, vợ bác sĩ nói, và coi chừng, nếu mày hết đạn thì ở đây có đứa khác cũng muốn làm trùm.
Bà bỏ đi, được vài bước mạnh mẽ, rồi tiến dọc theo tường hành lang, hầu như choáng váng, chân bà bỗng khuỵu, và bà ngã xuống sàn. Mắt bà mờ đục, Mình sắp mù, bà nghĩ, nhưng nhận ra là chưa, chỉ là những giọt nước mắt làm mờ thị giác, những giọt nước mắt bà chưa từng khóc trong cả đời bà, Mình đã giết người, bà thấp giọng, mình muốn giết hắn và mình đã giết. Bà quay đầu về phía cửa phòng, nếu lúc này bọn đàn ông mù tới, bà sẽ không thể tự vệ. Hành lang vắng tanh. Người đàn bà đã biến mất, bọn đàn ông mù vẫn còn giật mình vì súng nổ, và thậm chí hoảng hơn vì mấy cái xác của đồng bọn, chúng không dám ra. Dần dần bà hồi sức. Nước mắt của bà tiếp tục chảy, chậm hơn và trong hơn. Bà cố đứng lên. Máu trên tay và áo bà, rồi bỗng nhiên cơ thể suy kiệt bảo bà rằng bà đã già, Già và sát nhân, bà nghĩ, nhưng bà biết nếu cần bà sẽ giết nữa, Và khi nào cần phải giết, bà tự hỏi khi đi về phía tiền sảnh, rồi tự bà trả lời câu hỏi, Khi cái đang còn sống đã chết. Bà lắc đầu nghĩ, Nghĩa là gì, lời nói, chẳng có nghĩa gì mà chỉ là lời nói. Bà bước đi một mình. Bà tiến tới cửa dẫn ra sân trước. Giữa các chấn song cổng bà chỉ thoáng thấy bóng một người lính đang gác. Ngoài đó vẫn có người, những người có thể thấy. Tiếng bước chân phía sau bà khiến bà run rẩy, Bọn chúng, bà nghĩ và quay nhanh lại, sẵn sàng cây kéo. Đó là chồng bà. Khi họ đi ngang căn phòng thứ hai, phụ nữ trong phòng đang lớn tiếng kể những gì đã xảy ra bên kia, rằng một bà đã đâm chết tên trùm bọn ác ôn, rằng có súng nổ, bác sĩ không yêu cầu họ nhận dạng người đàn bà, đó chỉ có thể là vợ ông, bà đã nói với đứa bé mắt lác rằng bà sẽ kể nốt câu chuyện cho nó, và bây giờ bà sẽ ra sao, có lẽ cũng đã chết, Em đây, bà nói, rồi đi tới ông và ôm ông, không biết bà đang làm ông vây máu, hay biết nhưng không quan tâm, vì cho tới nay họ đã chia sẻ mọi thứ. Chuyện gì vậy, bác sĩ hỏi, họ nói một đứa bị giết, Đúng, em giết hắn, Sao vậy, Phải có người nào đó làm, và không có ai khác, Còn bây giờ thì sao, Bây giờ mình được tự do, chúng biết điều gì chờ chúng nếu chúng định ngược đãi mình nữa, Chắc sẽ đánh nhau một trận, một cuộc chiến tranh, Người mù luôn luôn sống trong chiến tranh, vẫn luôn sống trong chiến tranh, Em có giết nữa không, Nếu em buộc phải giết, em sẽ không bao giờ thoát khỏi cơn mù lòa này, Còn thực phẩm thì sao, Mình sẽ lấy thực phẩm, em nghĩ bọn chúng sẽ không dám ra đây, ít nhất trong vài ngày tới chúng sợ lại có thể bị giết nữa, sợ một cây kéo cắt cổ chúng, Đáng lẽ mình phải kháng cự lúc chúng tới yêu sách lần đầu, Dĩ nhiên, mình sợ và sợ hãi thường làm mê mụ, thôi mình về, để an toàn hơn mình nên chồng giường lên chặn cửa phòng như chúng, nếu có ai phải ngủ trên sàn thì đành chịu, vẫn hơn là chết đói.
Những ngày sau đó, họ tự hỏi điều sắp xảy ra cho họ có phải như thế không. Thoạt tiên họ không ngạc nhiên, từ đầu họ đã quen với việc thực phẩm luôn luôn giao trễ, bọn côn đồ mù nói đúng khi chúng bảo bọn lính đôi khi muộn, nhưng rồi chúng xuyên tạc lý do này, bằng giọng đùa nghịch, chúng khẳng đinh rằng vì lý do này chúng không có cách nào khác hơn là áp dụng chế độ khẩu phần, đây là trách nhiệm khó khăn cho người phải cai trị. Vào ngày thứ ba, khi không còn một mẩu thịt hay một vụn bánh, vợ bác sĩ cùng vài người ra sân trước hỏi, Ê, sao trễ vậy, thực phẩm của chúng tôi đâu, hai ngày qua chúng tôi chẳng ăn gì. Một viên trung sĩ khác, không phải ông hồi trước, tới rào chắn tuyên bố quân đội không chịu trách nhiệm, không ai định cướp bánh của họ, danh dự quân đội sẽ không bao giờ cho phép, nếu không có thực phẩm là vì không có thực phẩm, còn quý vị ai ở đâu ở yên đó, ai tiến tới sẽ biết số phận dành cho mình, lệnh không thay đổi. Lời cảnh cáo này đủ đẩy họ vào trong, và họ hội ý với nhau, Bây giờ mình làm gì nếu họ không đem thức ăn cho mình, Ngày mai có thể họ mang tới, Hay ngày kia, Hay tới khi mình không còn sức cử động nữa, Mình nên ra ngoài, Mình sẽ không ra tới được cổng, Phải chỉ mình còn thấy, Nếu mình còn thấy thì mình đâu phải rơi vào địa ngục này, Tôi tự hỏi cuộc sống ngoài đó ra sao, Có lẽ bọn khốn kiếp đó có thể cho mình cái gì ăn nếu mình tới đó xin, dù sao nếu bọn mình thiếu thì chắc chúng cũng thiếu, Đó cũng chính là lý do chúng sẽ không cho mình cái gì chúng có, Rồi mình sẽ chết đói trước khi thức ăn của chúng cạn, Vậy mình phải làm gì. Họ ngồi trên sàn dưới ánh vàng vọt của ngọn đèn duy nhất trong tiền sảnh, gần như thành một vòng tròn, bác sĩ và vợ bác sĩ, ông già đeo miếng vải đen che mắt, giữa các ông bà khác, mỗi phòng một, hai người, từ cánh trái cũng như cánh phải, và khi ấy, thế giới của người mù vẫn là nó, vẫn xảy ra chuyện phải xảy ra, một trong các ông nói, Tôi chỉ biết là đáng lẽ chúng ta không bao giờ bị lâm vào tình cảnh này nếu tên trùm của chúng không bị giết chết, tôi tự hỏi phụ nữ phải tới đó mỗi tháng hai lần để cho mấy thằng đó cái mà tạo hóa cho phụ nữ để phụ nữ cho thì có sao đâu. Có kẻ thấy câu này khôi hài, có kẻ buộc phải mỉm cười, những người định phản đối bị nhụt chí vì bao tử rỗng, và gã đàn ông này khăng khăng, Tôi muốn biết ai là người đâm, Mấy bà ở đó hôm ấy thề là không phải họ, Điều mình nên làm là tự xử và đem thủ phạm ra công lý, Nếu mình biết kẻ nào chịu trách nhiệm, mình sẽ nói đây là người các ông đang tìm, bây giờ cho chúng tôi thức ăn, Nếu mình biết ai chịu trách nhiệm. Vợ bác sĩ cúi đầu nghĩ, Hắn nói đúng, nếu ai ở đây chết đói thì lỗi tại mình, nhưng rồi nhượng bộ giọng phẫn nộ bà thấy đang trào lên trong lòng trái ngược với ý thức trách nhiệm, Nhưng hãy để mấy thằng này chết trước để tội của mình có thể chuộc cho tội của chúng nó. rồi bà nhìn lên nghĩ, Nếu bây giờ ta nói với họ rằng ta là kẻ đã giết hắn, họ sẽ giao nộp ta, họ biết rằng họ sẽ chắc chắn đưa ta vào chỗ chết. Vì hậu quả của đói hoặc vì ý tưởng đó bỗng cuốn bà như vực thẳm, đầu bà quay cuồng như trong cơn mê mụ, cơ thể bà cử động ngoài ý muốn, miệng bà mở ra nói, nhưng đúng lúc ấy có người nắm lấy bà và bóp cánh tay bà, bà nhìn, đó là ông già đeo miếng vải đen che mắt, ông nói, Ai đầu hàng thì tôi sẽ giết hắn bằng chính tay tôi, Tại sao, người trong vòng hỏi, Vì nếu sự xấu hổ còn mang một ý nghĩa nào trong cõi địa ngục này nơi chúng ta phải sống và biến nó thành đáy địa ngục, đó là nhờ người đã có can đảm đi giết lũ chó trong hang ổ của nó, Đồng ý, nhưng sự xấu hổ không nuôi mình ăn, Bất kể anh là ai, anh nói đúng, luôn luôn có kẻ ních đầy bụng vì nó không biết xấu hổ, nhưng chúng tôi, những kẻ tay trắng, ngoài một mảnh nhân cách không xứng đáng cuối cùng này, ít nhất hãy để chúng tôi chứng tỏ chúng tôi vẫn có thể đấu tranh cho những gì thuộc về chúng tôi một cách chính đáng, Ông định nói gì, Tôi muốn nói là từ khi nộp phụ nữ và ăn trên thân xác họ như bọn ma cô hạ cấp, đã tới lúc nộp đàn ông, nếu còn ai, Ông giải thích cho rõ, nhưng trước tiên ông cho chúng tôi biết ông ở phòng nào, Tôi ở phòng đầu tiên bên tay phải, Cứ nói tiếp, Đơn giản thôi, chúng ta đi lấy thức ăn bằng chính bàn tay mình, Bọn đó có súng, Chúng ta biết chúng chỉ có một khẩu súng và đạn sớm muộn cũng sẽ hết, Tụi nó có đủ để bắn chết vài người mình, Có người đã chết để đổi lấy ít hơn, Tôi không sẵn sàng mất mạng để kẻ khác hưởng, Anh có sẵn sàng chết đói không, nếu có ai mất mạng để anh có thể có thức ăn, ông già đeo miếng vải đen che mắt mỉa mai hỏi, và gã kia không trả lời.
Một phụ nữ xuất hiện nơi khung cửa dẫn tới các phòng bên cánh phải, bà đã ở chỗ khuất lắng nghe. Bà là người đã nhận tia máu bắn lên mặt, người mà vợ bác sĩ đã thì thầm vào tai, Im lặng, và bây giờ vợ bác sĩ nghĩ, Từ chỗ tôi đang ngồi giữa mọi người, tôi không thể bảo bà im lặng, đừng khai tôi ra, nhưng chắc chắn bà nhận được giọng tôi, bà không thể nào quên, tay tôi che miệng bà, thân tôi sát thân bà, và tôi nói, Im lặng, và đã tới lúc biết người mà tôi đã cứu thực sự là ai, biết bà là ai, vì vậy tôi sẽ nói, vì vậy tôi sẽ nói lớn, nói rõ ràng để bà có thể tố cáo tôi, nếu đó là số phận của bà và của tôi, bây giờ tôi nói, Không chỉ đàn ông đi, mà cả phụ nữ, chúng tôi sẽ quay lại nơi chúng đã làm nhục chúng tôi để rửa mối nhục đó, để chúng tôi có thể tự tống khứ nỗi ô nhục của minh. Bà bật lên những lời này rồi đợi, cho tới khi người phụ nữ kia trả lời, Bất kỳ bà đi đâu, tôi theo đó, bà ta nói như thế. Ông già đeo miếng vải đen che mắt mỉm cười, hình như một nụ cười hạnh phúc, và có lẽ đúng thế, bây giờ không phải lúc để hỏi ông, điều thú vị hơn là quan sát vẻ ngạc nhiên trên mặt của những người đàn ông mù khác, như thể có điều gì bay vút qua đầu họ, một con chim, một gợn mây, một ánh le lói do dự đầu tiên. Bác sĩ nắm tay vợ, rồi hỏi, Ở đây còn ai định tìm người đã giết tên đó không, hay chúng ta đồng ý bàn tay đã đâm nó là bàn tay của tất cả chúng ta, hay chính xác hơn, bàn tay của mỗi người chúng ta. Không ai trả lời. Vợ bác sĩ nói, Hãy cho họ thêm thời gian, nếu tới mai lính không giao thực phẩm, khi ấy chúng ta tiến hành. Họ đứng lên, phân tán, một số đi về bên phải, kẻ khác về phía trái, họ khinh suất không nghĩ có thể có một tên mù ở phòng tụi côn đồ đã lắng nghe, may mắn thay, ác quỷ không luôn rình rập, một câu tục ngữ chưa bao giờ thích hợp hơn, ít thích hợp hơn là tiếng loa phóng thanh chát chúa, dạo này nó chỉ nói một số ngày, ngày khác im tiếng, nhưng luôn đúng giờ như đã hứa, chắc hẳn máy phát thanh có thiết bị định giờ, tới đúng lúc sẽ mở cuộn băng thu sẵn, chúng ta không bao giờ biết lý do nó thỉnh thoảng bị hỏng, đây là vấn đề của thế giới bên ngoài, bất luận thế nào đã nghiêm trọng tới mức xáo trộn lịch, cái gọi là để đếm ngày, một số người mù, những kẻ có tính ám ảnh, hay những kẻ yêu trật tự, một dạng ám ảnh nhẹ, đã cố tỉ mỉ đếm ngày bằng cách thắt các nút nhỏ trên một sợi dây, đây là những kẻ không tin vào trí nhớ cúa họ, như thế họ đang viết nhật ký. Giờ đây thời gian đã lệch, bộ máy chắc đã hỏng, cái ngắt mạch bị méo, vài môi hàn hở, hy vọng là cuộn băng đừng mãi mãi quay lại từ đầu, mù và điên là đủ rồi. Dọc theo hành lang, qua các căn phòng, như lời cảnh cáo vô ích cuối cùng, giọng nói độc đoán vang lên, “Chính phủ rất tiếc đã phải thi hành tối khẩn nhiệm vụ đúng đắn của mình để bảo vệ dân chúng bằng mọi biện pháp khả thi trong cuộc khủng hoảng hiện nay, mọi biểu hiện cho thấy đã có một dịch mù bộc phát, tạm thời được biết là bệnh trắng, và chúng tôi trông cậy vào nghị lực chung và sự cộng tác của mọi công dân để đừng lây lan thêm, giả định là chúng ta đang đối phó với một bệnh lây nhiễm và chúng ta không chỉ đang chứng kiến một loạt biến cố trùng hợp chưa giải thích được. Tập trung lại một chỗ tất cả những người mắc bệnh, và gom trong một khu kế cận nhưng tách biệt tất cả những ai đã có tiếp xúc với họ, là một quyết định đã được cân nhắc cẩn thận. Chính phủ hoàn toàn biết rõ trách nhiệm của mình và hy vọng những ai là đối tượng của thông báo này, hẳn nhiên họ đều là các công dân chính trực, cũng sẽ gánh vác trách nhiệm của mình, hãy nghĩ rằng sự cô lập của họ lúc này, vượt lên trên mọi suy tính vị kỷ, là biếu thị của hành động đoàn kết với toàn thể nhân dân cả nước. Vì thế, chúng tôi yêu cầu mọi người hãy lắng nghe chăm chú các chỉ dẫn sau đây, thứ nhất, đèn sẽ bật sáng ngày đêm, mọi ý định phá rối công tắc đèn đều vô ích, công tắc vô hiệu, thứ hai, ra khỏi tòa nhà mà không được phép sẽ chết tức khắc, thứ ba, trong mỗi phòng có một điện thoại chỉ được dùng để yêu cầu bên ngoài tiếp tế thêm các thứ dùng cho mục đích vệ sinh và sạch sẽ, thứ tư, người bên trong chịu trách nhiệm giặt áo quần của mình bằng tay, thứ năm, mỗi phòng nên bầu người đại diện, đây là một khuyến cáo hơn là một lệnh, người bên trong phải tự tổ chức theo ý mình, miễn là tuân theo các luật lệ nói trên và các quy định chúng tôi sắp thông báo, thứ sáu, mỗi ngày ba lần các thùng thực phẩm sẽ được đặt ở cửa chính, bên phải và bên trái, bên phải cho bệnh nhân và bên trái cho những người bị ngờ lây nhiễm, thứ bảy, tất cả mọi thứ còn thừa đều phải thiêu hủy, và điều này không những bao gồm thực phẩm, mà cả các thùng chứa, bát đĩa và dao muỗng đều được làm bằng vật liệu cháy được, thứ tám, việc thiêu hủy phải làm ở sân trong của tòa nhà hay trên sân tập thể dục, thứ chín, những người bên trong chịu trách nhiệm về các thiệt hại do việc thiêu hủy này gây ra, thứ mười, trong trường hợp cháy ngoài tầm kiểm soát, vì tai nạn hay cố ý, nhân viên cứu hỏa sẽ không can thiệp, mười một, tương tự, những người bên trong không thể trông cậy vào bất kỳ sự can thiệp nào từ bên ngoài nếu bệnh tật bùng phát, hay trong trường hợp hỗn loạn hay xích mích, mười hai, trong trường hợp tử vong, bất kỳ nguyên do nào, những người bên trong sẽ chôn xác trong sân mà không cần bất kỳ lễ nghi thủ tục nào, mười ba, tiếp xúc giữa khu người bệnh và khu ngờ bị lây nhiễm phải thực hiện trong gian giữa của tòa nhà chỗ họ vào, mười bốn, những ai ngờ bị lây nhiễm mà bỗng dưng hóa mù sẽ được chuyển tức khắc sang khu bên kia, mười lăm, thông báo này sẽ được phát lại mỗi ngày vào cùng thời gian vì lợi ích của tất cả những người mới tới. Chính phủ,” nhưng tới đây đèn tắt và loa phóng thanh im tiếng. Hững hờ, một ông mù thắt nút mẩu dây đang cầm trong tay, rồi ông thử đếm nó, những cái nút, những ngày, nhưng ông bỏ cuộc, có những nút chồng lên nhau, những nút mù, nói theo một cách nào đó. Vợ bác sĩ nói với chồng, Đèn tắt, Một số đèn đứt bóng, chả có gì ngạc nhiên vì nó bật suốt từ hồi đó tới giờ, Đèn tắt hết cả, bên ngoài chắc có vấn đề, Bây giờ em mù như mọi người ở đây, Em sẽ đợi cho tới khi mặt trời lên. Bà ra khỏi phòng, băng qua tiền sảnh, nhìn ra ngoài. Khu bên này của thành phố tối đen, đèn pha của quân đội không sáng, chắc nó nối với mạng điện chung, và bây giờ có vẻ như bị cúp điện.
Hôm sau, người sớm, kẻ muộn, vì mặt trời không mọc cùng một lúc đối với mọi người mù, nó thường tùy theo sự thính tai của từng người, đàn ông và đàn bà từ các phòng bắt đầu tụ tập trên bậc thang bên ngoài tòa nhà, không cần nói là ngoại trừ từ phòng của bọn côn đồ, giờ này chúng chắc đang ăn điểm tâm. Họ đợi tiếng cổng mở nặng nề, tiếng rít lớn của bản lề cần bôi mỡ, tiếng loan báo thực phẩm của họ tới, rồi tiếng của viên trung sĩ trực, Đứng yên tại chỗ, đừng ai lại gần, tiếng lê bước của đám lính, tiếng thùng vứt trên mặt đất nghe buồn tẻ, tiếng rút lui vội vã, tiếng cánh cổng một lần nữa lại kẽo kẹt, rồi cuối cùng lệnh, Bây giờ quý vị ra được rồi. Họ đợi tới gần giữa trưa, và giữa trưa thành buổi chiều. Không ai, kể cả vợ bác sĩ, muốn hỏi về thức ăn. Chừng nào họ chưa hỏi thì họ sẽ chưa nghe tiếng “không” đáng sợ, và chừng nào câu hỏi chưa thốt ra thì họ còn tiếp tục hy vọng nghe những lời như sau, Nó sắp tới, nó sắp tới, kiên nhẫn, ráng chịu đói chút nữa thôi. Một số người dù rất muốn cũng không thể chịu lâu hơn nữa, họ ngất tại chỗ như bỗng thiếp ngủ, may mắn vợ bác sĩ có mặt ở đó để cứu, thật khó tưởng tượng người phụ nữ này làm sao lại biết mọi việc đang xảy ra, bà ta chắc được phú cho giác quan thứ sáu, một loại thị lực không cần mắt, nhờ vậy những kẻ khốn nạn ấy không nằm tại chỗ để bị nướng dưới ánh mặt trời, họ được khiêng vào trong lập tức, và với thời gian, nước và mấy cái vỗ nhẹ lên mặt, tất cả cuối cùng sẽ tỉnh lại. Nhưng không thể trông cậy vào họ trong cuộc chiến, họ thậm chí không nắm nổi đuôi con mèo cái, một câu nói lỗi thời mà chả bao giờ giải thích vì lý do đặc biệt nào một con mèo cái lại dễ đối phó hơn một con mèo đực. Cuối cùng ông già đeo miếng vải đen che mắt nói, Thức ăn không tới, thức ăn sẽ không tới, mình đi lấy thức ăn của mình. Họ đứng lên, có trời mới biết làm sao, và tập hợp trong căn phòng xa thành lũy của bọn côn đồ nhất, thay vì lặp lại sự bất cẩn của hôm trước. Từ đó họ cử do thám qua khu bên kia, họ là mấy người mù sống bên đó và quen thuộc hơn với môi trường xung quanh, Có cử động đáng ngờ nào thì tới báo động cho chúng tôi ngay. Vợ bác sĩ đi với họ và quay lại với vài tin làm mất nhuệ khí, Chúng đã chặn lối vào bằng bốn cái giường chồng lên nhau, Làm sao bà biết là bốn, một người hỏi, Không khó, tôi sờ nó, Không đứa nào biết bà ở đó à, Tôi nghĩ là không, Mình làm gì bây giờ, Đi, ông già đeo miếng vải đen che mắt đề nghị một lần nữa, hãy giữ quyết định đã có, nếu không chúng ta sẽ phải chịu chết dần mòn. Có người sẽ chết sớm hơn nếu chúng ta tới đó, người đàn ông mù đầu tiên nói, Ai sẽ chết thì đã chết mà không biết, Từ hồi mới sinh chúng ta đã biết là chúng ta sẽ chết, Đúng vậy, nói cách khác, như chúng ta chết lúc sinh ra, Các ông nói bậy bạ đủ rồi, cô gái đeo kính đen nói, tôi không thể tới đó một mình, nhưng nếu bây giờ chúng ta không giữ thỏa thuận trước kia thì tôi sẽ lên giường nằm cho chết, Chỉ những ai tới số mới chết, vậy thôi, bác sĩ nói, rồi cao giọng, ông hỏi, Ai quyết định đi, giơ tay, điều này xảy ra cho kẻ nào không uốn lưỡi bảy lần trước khi mở miệng nói, yêu cầu họ giơ tay thì được tích sự gì nếu không có ai ở đó đếm họ, hay đại khái như thế, rồi nói, Mười ba, trong cảnh ngộ này hầu như chắc chắn sẽ lại phải bàn thảo để biết rõ hơn, dưới ánh sáng của luận lý, liệu có nên yêu cầu thêm một người tình nguyện nữa để tránh con số xui đó, hay để tránh xui xẻo bằng cách vắng mặt, nghĩa là rút thăm để quyết định ai nên ở lại. Một số đã giơ tay một cách thiếu quyết tâm, cử chỉ này tiết lộ sự do dự và nghi ngờ, vì biết mối nguy hiểm mà họ sẽ gặp, hay vì họ biết sự vô lý của lời yêu cầu giơ tay. Bác sĩ cười, Thật lố bịch khi yêu cầu quý vị giơ tay, mình tiến hành cách khác, ai không thể hay không muốn đi thì rút lui, người còn ở lại đồng ý với hành động sắp làm. Có tiếng động đậy, tiếng chân, tiếng lẩm bẩm, tiếng thở dài, dần dần người sợ và yếu rút ra, ý kiến của bác sĩ vừa tuyệt vời vừa quảng đại, bằng cách này khó biết ai còn và ai không còn ở đó. Vợ bác sĩ đếm những người còn lại, họ có mười bảy người, kể cả bà và chồng. Phòng đầu tiên bên tay phải có ông già đeo miếng vải đen che mắt, anh dược tá, cô gái đeo kính đen, và tất cả người tình nguyện từ các phòng khác đều là đàn ông ngoại trừ người phụ nữ đã nói, Bất kỳ bà đi đâu, tôi theo đó, bà cũng có mặt. Họ sắp thành hàng dọc theo lối đi, bác sĩ đếm họ, Mười bảy, chúng ta có mười bảy người, Không đông lắm, anh dược tá nhận xét, chúng ta sẽ chả bao giờ thắng nổi. Tuyến tấn công đầu, nếu tôi có thể dùng một từ rất quân sự, sẽ phải nhọn, ông già đeo miếng vải đen nói, chúng ta phải lọt được qua cửa, tôi tin vấn đề chỉ phức tạp thêm nếu chúng ta đông hơn, Càng đông chúng ta càng bị tụi nó bắn nhiều, một người khác đồng ý, và mọi người dường như hài lòng rằng rốt cuộc họ có ít người.
Chúng ta đã biết rõ vũ khí của họ, mấy thanh giường, có thể dùng như xà beng hay cây giáo, tùy theo là công binh hay lính xung trận tiến ra chiến trường. Ông già đeo miếng vải đen che mắt hẳn đã học đôi chút về chiến thuật hồi còn trẻ, đề nghị mọi người siết chặt hàng ngũ, hướng về một phía, vì đó là cách duy nhất để khỏi đánh lẫn nhau, và họ nên tiến tới tuyệt đối im lặng để cuộc tấn công có thể đạt yêu tố bất ngờ, Chúng ta cởi giày, ông đề nghị, rồi mọi người sẽ khó tìm giày, một người nói, và một người khác bình phẩm, Giày nào còn lại sẽ đúng là giày của người chết, chỉ khác là trong cảnh ngộ này có thể sẽ có người xỏ chân vào nó, Nói mấy chuyện giày của người chết gì vậy, Câu tục ngữ ấy mà, đợi tiếng giày của người chết có nghĩa là chả đợi gì cả, Sao thế, Vì giày chôn theo người chết được làm bằng giấy bìa đúng cho mục đích của nó, như chúng ta biết linh hồn không có chân, Còn một điểm nữa, ông già đeo miếng vải đen che mắt cắt ngang, khi chúng ta tới nơi, sáu người, sáu người cảm thấy can đảm nhất, sẽ hết sức đẩy mạnh mấy cái giường vào trong để tất cả chúng ta có thể vào, Như vậy chúng tôi sẽ phải buông vũ khí của chúng tôi xuống, Tôi nghĩ là không cần, thậm chí vũ khí còn có thể tốt nữa, nếu cầm dọc. Ông ngừng lại, rồi nói với giọng thoáng buồn, Quan trọng nhất là chúng ta không được tan hàng, nếu không chúng ta coi như chết, Còn phụ nữ thì sao, cô gái đeo kính đen nói, đừng quên phụ nữ, Cô cũng đi à, ông già đeo miếng vải đen che mắt hỏi, tôi không muốn cô đi, Tôi muốn biết tại sao, Trong chỗ này, không kể tuổi tác, không kể giới tính, vì vậy đừng quên phụ nữ, Không, tôi không quên, giọng ông già đeo miếng vải đen che mắt thốt lên lời này như nói trong một cuộc đối thoại khác, những lời tiếp theo đã về đúng bối cảnh, Ngược lại, nếu một trong các bà có thể thấy điều chúng tôi không thể thấy thì hãy đưa chúng tôi đi đúng đường, đầu thanh sắt của chúng tôi ngay cổ họng của bọn vô lại, chính xác như bà kia đã làm, Đòi hỏi như vậy quá đáng, chúng ta không dễ lặp lại điều chúng ta đã làm một lần, vả lại, ai dám nói bà ta đã không chết trong đó rồi, chẳng có tin gì về bà ta, vợ bác sĩ nhắc họ, Phụ nữ tái sinh trong nhau, người đoan trang tái sinh thành gái điếm, gái điếm tái sinh thành phụ nữ đoan trang, cô gái đeo kính đen nói. Sau đó lặng im một lúc lâu, vì phụ nữ đã nói hết, các ông sẽ phải tìm lời, và họ biết rằng họ không thể.
Họ xếp hàng tiến ra, sáu người gan dạ nhất đi phía trước như đã thỏa thuận, trong số họ có bác sĩ và anh dược tá, rồi tới những người khác, mỗi người trang bị một thanh sắt rút trong giường mình, một đoàn quân cầm giáo bẩn thỉu, rách rưới, khi họ băng qua tiền sảnh một người làm rơi vũ khí gây nên tiếng inh tai trên sàn gạch như súng nổ, nếu bọn côn đồ nghe tiếng và đoán ra điều chúng ta định làm thì chúng ta thất bại. Không bảo ai, kể cả chồng bà, vợ bác sĩ chạy tới, nhìn xuống hành lang, rồi rất chậm, nép sát tường, bà tiến dần lại gần lối vào phòng, tại đó bà lắng nghe chăm chú, bên trong không có vẻ báo động. Bà mang tin này về ngay và họ lại bắt đầu tiến tới. Tuy đoàn quân di chuyển chậm chạp và im lặng, người trong hai phòng gần thành trì của bọn vô lại biết chuyện sắp xảy ra, họ tụ tập ở cửa để khỏi bỏ lỡ tiếng inh ỏi của trận chiến sắp tới, và một số sốt ruột hơn, hào hứng vì mùi thuốc súng sắp cháy, vào phút chót quyết định đi cùng nhóm, vài người quay lại tự trang bị vũ khí, họ không còn là mười bảy người nữa, ít nhất họ đã gấp đôi số lượng, quân tăng viện chắc hắn sẽ làm ông già đeo miếng vải đen che mắt không hài lòng, nhưng ông không hề biết ông đang chỉ huy hai đoàn quân thay vì một. Tia sáng cuối ngày le lói rọi qua các ô cửa sổ nhìn xuống sân trong, mờ xám, tàn lụi, nhanh chóng tàn dần, trôi vào giếng đen sâu thẳm của đêm tối trước mặt. Mặc dù nỗi buồn khôn nguôi vì chứng mù mà họ tiếp tục cam chịu một cách không thể lý giải, ít nhất mù cho họ một lợi thế, họ không bị phiền muộn vì nắng chiều và các thay đổi tương tự trong khí quyển, vốn là nguyên nhân của vô số hành động tuyệt vọng trong quá khứ xa xăm khi người ta có mắt để nhìn. Khi họ tới cửa căn phòng đáng nguyên rủa đó, trời đã tối đến nỗi vợ bác sĩ không thấy không chỉ bốn mà tám cái giường làm chướng ngại vật, con số tăng gấp đôi như số người tấn công tăng gấp đôi lúc này, tuy nhiên nó có hậu quả nghiêm trọng trực tiếp hơn cho kẻ bị tấn công như sẽ sớm chứng minh. Giọng ông già đeo miếng vải đen che mắt thét lên, đó là câu mệnh lệnh, ông không nhớ câu thường nói, Tấn công, hay có lẽ ông nhớ, nhưng ông chợt nghĩ là lố bịch nếu dùng từ quân sự như thế, một hàng rào giường bẩn thỉu, đầy rận rệp, nệm giường mục thối vì mồ hôi và nước tiểu, chăn chiếu như giẻ rách, không còn màu xám mà là tất cả mọi màu kinh tởm, điều này vợ bác sĩ đã biết, không phải vì bây giờ bà có thể thấy, vì bà thậm chí đã không nhận ra hàng chướng ngại vật được tăng cường. Người mù tiến tới như thiên thần giữa hào quang của chính họ, họ lao vào chướng ngại vật với vũ khí trong thế cầm thẳng đứng như đã được chỉ dẫn, nhưng giường không nhúc nhích, hiển nhiên sức mạnh của đội quân tiên phong gan dạ này không khỏe hơn sức đoàn người yếu đuối phía sau và lúc này họ không cầm nổi ngọn giáo của họ, như kẻ mang thập giá trên lưng lúc này phải đợi người ta khiêng mình lên đó. Im lặng đã tan biến, người bên ngoài la hét, kẻ bên trong bắt đầu la hét, có lẽ cho tới hôm nay không ai nhận ra tiếng thét của người mù hết sức kinh khủng, họ có vẻ đang la hét chẳng vì lý do chính đáng nào, chúng ta muốn bảo họ im rồi rốt cuộc chính mình quát tháo, chỉ khác một điều là chúng ta chưa mù, nhưng ngày đó sẽ tới. Rồi tình hình như thế, kẻ này la hét khi tấn công, kẻ kia la hét khi phòng thủ, trong khi người bên ngoài thất vọng vì không thể xê dịch mấy cái giường, dù muốn dù không họ đã vứt vũ khí xuống, và tất cả đồng loạt, ít nhất là mấy người cố len vào khoảng trống nơi khung cửa và những người không thể chen đã đẩy phía sau những người đằng trước, họ bắt đầu xô đẩy và có vẻ họ có thể thành công, mấy cái giường đã hơi di chuyển, khi ấy bỗng nổ lên ba tiếng súng mà không cảnh cáo hay dọa trước, gã kế toán mù đang hạ thấp tầm súng. Hai người tấn công gục ngã, bị thương, kẻ khác vội vàng rút lui trong xáo trộn, họ vấp lên các thanh sắt rồi ngã, như thể các bức tường hành lang điên cuồng vang vọng tiếng la hét của họ, các phòng khác cũng vang tiếng la hét. Lúc này trời tối như mực, không thể biết ai bị trúng đạn, hẳn nhiên từ xa ta không thể hỏi, Anh là ai, nhưng như thế có vẻ không đúng, người bị thương phải được lưu tâm chữa trị kỹ lưỡng, chúng ta phải nhẹ nhàng lại gần họ, đặt tay lên trán họ, trừ phi đó là nơi viên đạn đã không may bắn trúng, rồi chúng ta phải thấp giọng hỏi họ cảm thấy thế nào, trấn an họ là không nghiêm trọng, người khiêng cáng sắp tới, và cuối cùng cho họ uống nước, nhưng chỉ cho uống nếu họ không bị thương ở bụng, như đã dặn rõ trong cuốn cẩm nang cứu thương. Bây giờ mình phải làm gì, vợ bác sĩ hỏi, có hai người bị thương nằm đó. Không ai hỏi làm sao bà biết có hai người, xét cho cùng có ba phát súng, chưa tính tới hậu quả của viên đạn dội ra nếu có. Mình phải tìm họ, bác sĩ nói, Nguy hiểm lắm, ông già đeo miếng vải đen che mắt thoái chí nhận xét, ông đã thấy chiến thuật tấn công của ông đem lại thảm họa, nếu chúng ta ở đây có người chúng sẽ bắn nữa, ông ngập ngừng rồi thở dài nói thêm, Nhưng chúng ta phải tìm, riêng tôi, tôi sẵn sàng, Tôi cũng đi, vợ bác sĩ nói, mình bò xuống sẽ ít nguy hiểm hơn, quan trọng là tìm thấy họ ngay, trước khi bọn bên trong kịp phản ứng, Tôi cũng đi, đó là người phụ nữ hôm trước đã tuyên bố, Bất kỳ bà đi đâu, tôi theo đó, những người ở đó không ai nghĩ sẽ dễ kiểm xem ai bị thương, nói chính xác là bị thương hay chết, vì lúc đó chưa ai biết, tất cả họ chỉ cần nói, Tôi đi, Tôi không đi, là đủ, ai giữ im lặng là họ không đi.
Thế là bốn người tình nguyện bắt đầu bò, hai phụ nữ ở giữa, mỗi bên một ông, họ không hành động vì tính lịch sự của nam giới hay vì bản năng hào hiệp nào đó để phụ nữ được bảo vệ, sự thật là mọi việc tùy thuộc vào góc bắn, nếu tên kế toán mù lại bắn nữa. Vả lại, có lẽ chăng việc gì xảy ra, ông già đeo miếng vải đen che mắt đã nghĩ ra một ý trước khi họ đi, có thể hay hơn các ý trước, các bạn họ ở đây nên bắt đầu cật lực nói lớn tiếng, thậm chí quát tháo, chưa kể họ có lý do để làm như vậy, để họ có thể làm át tiếng động không thể tránh khỏi lúc tiến và lùi của họ, và bất kỳ tiếng gì có thể xảy ra lúc đó, có trời biết. Trong vài phút, nhóm giải cứu tới nơi, thậm chí họ biết trước khi đụng vào xác, họ bò trên vũng máu, máu giống như sứ giả tới báo cho họ, Ta đã là sự sống, sau ta là hư không, Trời ơi, vợ bác sĩ nghĩ, toàn máu, thật vậy, một vũng máu đặc, tay và áo quần họ dính xuống đất như thể ván sàn và gạch bị bôi đầy keo. Vợ bác sĩ chống khuỷu tay tiếp tục tiến tới, những người kia đã làm như vậy. Vươn tay ra, rốt cuộc họ đã đụng xác chết. Các bạn họ phía sau tiếp tục gây ồn ào hết sức, và bây giờ nghe như những kẻ khóc mướn đang xuất thần. Bàn tay của vợ bác sĩ và ông già đeo miếng vải đen che mắt nắm lấy mắt cá chân một người thương vong, bên kia bác sĩ và người đàn bà đã nắm cánh tay và chân của một người bị thương khác, giờ đây họ cố lết ra khỏi đường đạn. Không dễ, để làm được họ phải cao người lên, bò cả hai tay hai chân, đó là cách tốt nhất để dùng được sức lực ít ỏi họ có. Tiếng súng vang lên, nhưng lần này không trúng ai. Nỗi kinh hoàng tràn ngập không làm họ bỏ chạy, trái lại, nó giúp họ dồn hết tàn lực đang cần. Khoảnh khắc sau họ đã ra ngoài tầm nguy hiểm, họ cố đi sát vách tường bên cửa phòng, chỉ một viên đạn lạc mới có thể trúng họ, nhưng không chắc gã kế toán mù giỏi về khoa đạn đạo, ngay cả đạn đạo sơ đẳng như thế này. Họ cố khiêng hai xác lên nhưng bỏ cuộc. Vì nặng nên họ chỉ có thể kéo xác đi, và sau họ, đường máu sắp đông đã loang ra như dùng ống lăn, và số máu ướt còn lại tiếp tục từ vết thương chảy ra. Họ là ai vậy, những người đang đợi hỏi, Làm sao biết nếu mình không thấy, ông già đeo miếng vải đen che mắt nói, Mình không thể ở đây, một người nói, Nếu chúng quyết định tấn công thì mình sẽ bị thương nhiều hơn là hai, một người khác nhận xét, Hay chết, bác sĩ nói, tôi không thấy mạch họ đập. Như một đoàn quân rút lui, họ khiêng xác dọc hành lang, khi tới tiền sảnh họ ngừng lại, và ta có thể nói họ quyết định đóng quân ở đây, nhưng sự thật của vấn đề lại khác, sự thật là họ đã cạn sức, Tôi ở lại đây, tôi không đi xa hơn được nữa. Đã tới lúc thấy rằng hình như đáng ngạc nhiên khi bọn côn đồ mù lúc trước hách dịch và hung hãn, say sưa trong hành vi tàn ác dễ dàng của chúng, bây giờ chỉ tự vệ, dựng chướng ngại vật và bắn loạn xạ từ trong, như chúng sợ ra ngoài đánh nhau trong vùng đất trống, mặt đối mặt, mắt đối mắt. Như mọi thứ trên đời này, việc này cũng có câu giải thích, sau cái chết thê thảm của tên trùm thứ nhất, trong phòng đã mất hết tinh thần kỷ luật hay ý thức phục tùng, lỗi lầm nghiêm trọng về phần gã kế toán mù khi nghĩ rằng có khẩu súng là đủ để chiếm quyền, nhưng kết quả hoàn toàn trái ngược, mỗi lần gã bắn lại nổ ngược, nói cách khác, sau mỗi phát súng nổ, hắn lại mất thêm một chút uy quyền, vì thế thử nghĩ xem việc gì sẽ xảy ra khi hắn hết đạn. Như áo chùng không làm nên thầy tu, vương trượng không làm nên ông vua, chúng ta đừng bao giờ quên sự thật này, và nếu quả thật bây giờ vương trượng đang trong tay gã kế toán mù, ta có khuynh hướng nói rằng ông vua, dù chết, dù chôn trong phòng mình, sâu chưa tới chín tấc đất, vẫn tiếp tục được nhớ tới, ít nhất hắn cũng chứng tỏ sự hiện diện uy quyền của hắn bằng mùi hôi thối. Trong khi đó, trăng đã xuất hiện. Qua cửa tiền sảnh nhìn ra sân trước, ánh sáng khuếch tán đã dần dần rạng rỡ hơn, những thân thể nằm trên mặt đất, hai chết, kẻ khác còn sống, từ từ rõ hơn, thành hình dáng, đặc tính, dáng vẻ, tất cả sức nặng của nỗi kinh hoàng không tên, khi ấy vợ bác sĩ hiểu rằng không còn lý do gì, nếu đã có, để tiếp tục giả vờ mù, rõ ràng ở đây không ai còn có thể được cứu vãn, mù lòa cũng là đây, là sống trong một thế giới chẳng còn hy vọng. Trong khi đó bà có thể nói ai chết, đây là anh dược tá, đây là anh chàng đã nói bọn côn đồ mù sẽ bắn hú họa, về một khía cạnh nào đó cả hai đã nói đúng, và đừng bận tâm hỏi làm sao tôi biết họ là ai, câu trả lời đơn giản là, Tôi có thể thấy. Một số đang có mặt đã biết và đã giữ im lặng, kẻ khác đã hoài nghi từ khá lâu và giờ đây thấy sự hoài nghi của họ được xác nhận, kẻ nọ ngạc nhiên không ngờ, nhưng nghĩ lại, có lẽ chúng ta chả nên ngạc nhiên, vào lúc khác lời tiết lộ này sẽ gây sửng sốt hơn nhiều, gây sôi nổi không thể kìm nén, bà may quá, làm sao bà xoay xở tránh khỏi thảm họa chung này, bà nhỏ thuốc gì vào mắt, cho tôi địa chỉ bác sĩ của bà, giúp tôi ra khỏi nhà ngục này, giờ đây nó đến cùng một điểm, trong sự chết, mọi người đều mù lòa. Họ không thể ở lại đây, vô phương tự vệ, thậm chí mấy thanh sắt giường đã bị bỏ lại phía sau, nắm đấm của họ vô ích. Theo hướng dẫn của vợ bác sĩ, họ đã kéo xác chết ra sân trước và để đó dưới ánh trăng, dưới sắc trắng đục của ngân hà, trắng bên ngoài, rồi cuối cùng đen bên trong. Chúng ta về phòng, ông già đeo miếng vải đen che mắt nói, sau đó chúng ta sẽ xem có thể tổ chức được gì. Ông nói thế, và đó là những lời cuồng trí mà chẳng ai để ý. Họ không về theo nơi họ tới, họ gặp nhau và nhận ra nhau trên lối đi, một số về cánh bên trái, kẻ khác về cánh bên phải, vợ bác sĩ cho tới nay có người đi cùng là người phụ nữ đã nói, Bất kỳ bà đi đâu, tôi theo đó, bây giờ bà ta không giữ ý này trong đầu, ngược lại, bà không muốn nhắc tới nó, các lời thề thường không được làm tròn, đôi khi vì yếu đuối, lúc khác vì một lực mạnh hơn mà chúng ta không biết đến.
Một giờ sau, trăng đã lên, đói và khiếp sợ làm mất ngủ, trong các phòng mọi người đều thức. Nhưng đó không là lý do duy nhất. Vì bị kích động trong trận chiến vừa qua, dù thất bại thảm thương, hay vì điều gì lơ lửng không rõ, những người mù bị nhốt đều thao thức. Không ai dám ra hành lang, nhưng trong mỗi phòng giống như tổ ong đầy ong mật, loài côn trùng vo vo, như mọi người đều biết, thiếu trật tự và phương pháp, chẳng có chứng cớ nào cho thấy chúng đã làm bất kỳ điều gì trong đời hay bận tâm chút nào cho tương lai, dù vậy trong hoàn cảnh của người mù, như loài sinh vật bất hạnh, trách họ là kẻ bóc lột và ăn bám là bất công, bóc lột mẩu bánh nào, ăn bám đồ ăn thức uống gì, ta phải cẩn thận trong lời so sánh để nó khỏi trở nên phù phiếm. Tuy nhiên, không quy luật nào không có ngoại lệ, và ngoại lệ ở đây không thiếu, ngoại lệ ở một bà vào phòng, phòng thứ hai bên tay phải, rồi bà lập tức bắt đầu lục lọi mớ giẻ rách của bà cho tới khi tìm được một vật nhỏ xíu mà bà nắm chặt trong lòng bàn tay, như sợ tiết lộ ra cho con mắt soi mói của kẻ khác, thói quen đánh chết chẳng chừa, ngay cả lúc chúng ta nghĩ thói đó đã mất vĩnh viễn. Nơi đây lẽ ra nên mình vì mọi người và mọi người vì mỗi người, chứng ta đã chứng kiến kẻ mạnh tàn nhẫn cướp miếng ăn khỏi miệng kẻ yếu, và bây giờ người phụ nữ này nhớ bà đã mang theo bật lửa hút thuốc trong túi xách tay, trừ phi bà đã mất nó trong cơn hỗn loạn, bà nôn nóng tìm nó và bây giờ lén lút giấu nó, như thể sự sống còn của bà tùy thuộc vào nó, bà không nghĩ có lẽ một trong những người bạn cùng bất hạnh này có thể còn điếu thuốc cuối cùng, và họ không hút được vì không có ngọn lửa nhỏ cần thiết đó. Vả lại bây giờ cũng chả có thời giờ hỏi xin lửa. Người đàn bà đi ra không nói một lời, không từ biệt, không chia tay, bà đi dọc theo hành lang vắng, ngang cửa phòng thứ nhất, bên trong không ai để ý bà đi qua, bà băng qua tiền sảnh, vầng trăng đang lặn để lại một vệt sữa trên sàn gạch, lúc này người đàn bà đang qua khu bên kia, lại vào hành lang, nơi đến của bà ở tận cuối, theo đường thẳng, bà không thể đi lạc. Ngoài ra, bà có thể nghe tiếng gọi bà, nói một cách bóng bẩy, điều bà nghe là tiếng huyên náo của bọn côn đồ trong phòng cuối, chúng đang mừng chiến thắng, ăn uống thả dàn, xin hãy bỏ qua lời phóng đại cố ý, chúng ta đừng quên mọi thứ đều tương đối trên đời, bọn chúng chỉ ăn và uống những gì có trong tay, có thể còn nhiều, kẻ khác sẽ rất muốn tham dự bữa tiệc, nhưng họ không thể, giữa họ và đĩa thức ăn có một hàng chướng ngại vật tám cái giường và một khẩu súng nạp đạn. Người đàn bà quỳ trước lối vào phòng, ngay chỗ mấy cái giường, bà chậm rãi kéo các tấm trải giường ra, rồi đứng lên, bà làm tương tự với giường phía trên, rồi với giường thứ ba, tay bà không với tới giường thứ tư, chẳng hề gì, mồi lửa đã sẵn sàng, bây giờ chỉ là vấn đề châm lửa. Bà vẫn nhớ cách điều chỉnh bật lửa để có ngọn lửa cao, bà làm được, một lưỡi lửa nhỏ, sáng như mũi nhọn của cây kéo. Bà bắt đầu châm lửa giường phía trên, ngọn lửa khó nhọc liếm tấm vải giường bẩn thỉu, rồi cuối cùng nó bén lửa, bây giờ tới giường ở giữa, bây giờ tới giường bên dưới, người đàn bà ngửi thấy mùi tóc cháy sém của mình, bà phải cẩn thận, bà là người phải đốt giàn thiêu chứ không là người phải chết, bà nghe tiếng kêu thét của bọn côn đồ bên trong, lúc đó bà bỗng nghĩ, Nhỡ chúng có nước và dập được ngọn lửa, trong tuyệt vọng bà chui xuống chiếc giường đầu tiên, rà bật lửa dọc theo nệm, chỗ này, chỗ kia, rồi ngọn lửa bỗng bùng lên, tự biến thành một tấm màn lửa lớn, một tia nước giội qua nó, bắn tóe lên người đàn bà, nhưng vô ích, thân bà đã nuôi ngọn lửa. Trong đó như thế nào, không ai dám mạo hiểm vào, nhưng trí tưởng tượng của chúng ta phải dùng được vào việc gì đó, lửa lan nhanh từ giường này sang giường kia, như muốn đốt tất cả cùng lúc, và nó thành công, bọn côn đồ phí phạm bừa bãi và vô ích số nước ít ỏi chúng còn, giờ đây chúng đang cố với lên cửa sổ, chúng lảo đảo leo lên đầu giường chưa bắt lửa, nhưng lửa bỗng lan tới đó, chúng trượt chân, ngã, sức nóng làm kính cửa sổ bắt đầu nứt nẻ, vỡ toang, khí mát lùa vào và thổi bùng ngọn lửa, à, vâng, không nên quên những tiếng kêu thịnh nộ và sợ hãi, tiếng rú đau đớn và bi thảm, chúng đã được kể tới, và nên lưu ý rằng trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng sẽ tắt dần, chẳng hạn, người phụ nữ có cái bật lửa hút thuốc đã lặng im khá lâu.
Lúc này những người mù khác đang hoảng sợ bỏ chạy về phía hành lang đầy khói, Cháy, cháy, họ la hét, và chúng ta có thể quan sát tận mắt kế hoạch và tổ chức kém cỏi của các cộng đồng trong viện cô nhi, bệnh viện và nhà thương điên, thấy mỗi cái giường với khung sắt nhọn tự nó có thể biến thành cái bẫy chết người, thấy hậu quả khủng khiếp khi chỉ có một cửa duy nhất cho các phòng chứa bốn mươi người, chưa kể người ngủ trên sàn, nếu lửa cháy ở đó trước và bít lối ra của họ thì không ai có thể thoát. May mắn thay, như lịch sử nhân loại đã cho thấy, không hẳn là bất thường khi cái hay phát xuất từ cái dở, chưa nói tới cái dở có thể phát xuất từ cái hay, thế giới của chúng ta có nhiều mâu thuẫn như thế, một số mâu thuẫn đáng chiếu cố hơn một số khác, trong hoàn cảnh này cái hay chính là các phòng chỉ có một cửa, nhờ yếu tố này, lửa đốt cháy bọn côn đồ thành than trong đó khá lâu, phải chi sự hỗn loạn đừng tệ hại hơn, có lẽ chúng ta sẽ chẳng phải thở than về cái chết của nhiều người khác. Tất nhiên, nhiều kẻ trong số người mù này bị giẫm đạp, xô đẩy, chen lấn, vì hoảng hốt, một hệ quả tự nhiên, ta có thể nói đó là thú tính, cây cối cũng cư xử y như vậy nếu nó không đủ rễ để bám xuống đất, và cũng thú vị nếu thấy cây rừng chạy trốn lửa. Sự che chở của sân trong được tận dụng nhờ người mù đã có ý kiến mở các cửa sổ hiện có nơi hành lang nhìn ra đó. Họ nhảy, vấp, ngã, họ gào khóc, nhưng bây giờ họ an toàn, chúng ta hy vọng một khi trận cháy làm sụp mái và bắn tung lửa và than hồng cuồn cuộn theo gió bay lên bầu trời, nó sẽ quên lan tới ngọn cây. Bên khu kia cũng hoảng loạn tương tự, người mù chỉ cần ngửi thấy khói là lập tức tưởng tượng lửa cháy sát bên cạnh họ, thật ra đâu có đúng, chẳng bao lâu hành lang chật ních người, nếu ở đây không ai ra lệnh thì tình thế sẽ là thảm họa. Bất chợt, có người nhớ vợ bác sĩ vẫn còn thấy, bà ấy đâu, người ta hỏi, bà ấy có thể nói cho mình biết chuyện gì đang xảy ra, mình nên đi đâu, bà ấy đâu, Tôi đây, tôi mới thoát ra khỏi phòng, tại đứa bé mắt lác vì không ai biết nó đi đâu, bây giờ nó ở đây với tôi, tôi đang nắm chặt tay nó, người ta phải kéo đứt tay tôi thì tôi mới buông nó ra, tay kia tôi nắm tay chồng, rồi tới cô gái đeo kính đen, rồi tới ông già đeo miếng vải đen che mắt, ở đâu có người này thì sẽ có người kia, rồi tới người đàn ông mù đầu tiên, rồi tới vợ ông ta, toàn bộ, chặt như trái thông mà tôi hy vọng là sẽ không nở bung ra ngay cả trong sức nóng này. Trong khi đó, một số người mù ở đây đã bắt chước những người bên khu kia, họ nhảy vào sân trong, họ không thấy phần lớn tòa nhà bên kia đã cháy lớn, nhưng họ có thể cảm thấy trên mặt và tay họ luồng gió nóng từ phía đó thổi tới, lúc này mái nhà vẫn còn vững, lá trên cây từ từ quăn lại. Rồi có người hét, Mình làm gì trong này, tại sao không ra ngoài, câu trả lời đến từ giữa biển đầu người này chỉ cần bốn chữ, Bọn lính ngoài đó, nhưng ông già đeo miếng vải đen che mắt nói, Thà chết đạn còn hơn chết cháy, nghe như giọng từng trải, vì thế có lẽ thực sự ông không phải là người nói, có lẽ người phụ nữ có cái bật lửa hút thuốc đã nói qua miệng ông, bà đã không có cái may mắn trúng viên đạn cuối cùng của gã kế toán mù. Khi ấy vợ bác sĩ nói, Cho tôi đi qua, tôi sẽ nói với lính, họ không thể để mình chết thế này, lính tráng cũng có tấm lòng. Nhờ hy vọng rằng lính tráng thật ra có thể có tấm lòng, một khe hẹp mở ra, vợ bác sĩ vất vả len qua đó, dắt nhóm của bà theo. Khói làm mờ mắt bà, chẳng mấy chốc bà cũng sẽ mù như kẻ khác. Gần như không thể vào tiền sảnh. Các cánh cửa mở ra sân đã bị đổ xuống, người mù ẩn náu ở đó thấy ngay nơi này không an toàn, họ muốn thoát ra, cố sức xô đẩy, nhưng người phía bên kia cưỡng lại, cố sức giữ vững, lúc đó họ sợ nhất là bọn linh có thể xuất hiện bất thần, nhưng sức của họ suy kiệt và lửa lan tới gần hơn, ông già đeo miếng vải đen che mắt đã chứng tỏ là đúng, thà chết vì viên đạn vẫn hơn. Không cần đợi lâu, vợ bác sĩ rốt cuộc xoay xở ra tới hiên, bà gần như khỏa thân và vì cả hai tay đang bận bà khó có thể xua đuổi ai muốn gia nhập nhóm nhỏ của bà khi họ tiến tới, để quá giang chuyến tàu đang chạy, theo một cách nói nào đó, bọn lính sẽ trợn mắt khi thấy bà xuất hiện trước chúng với bộ ngực trần. Ánh trăng không còn rọi sáng khoảng sân trống dài tới tận cổng, mà là ngọn lửa tàn nhẫn chói rực. Vợ bác sĩ gọi lớn, Làm ơn vì lương tâm, để cho chúng tôi ra, đừng bắn. Phía đó không có tiếng trả lời. Đèn pha vẫn tắt, không thấy cử động gì. Nôn nóng, vợ bác sĩ bước xuống hai bậc thang, Chuyện gì vậy, chồng bà hỏi, nhưng bà không trả lời, không thể tin vào mắt mình. Bà đi xuống mấy bậc thang còn lại, bước tới phía cổng, vẫn lôi theo phía sau đứa bé mắt lác, chồng bà và cả đoàn, không còn nghi ngờ gì nữa, bọn lính đã bỏ đi, hay bị đưa đi, chúng cũng bị hóa mù, cuối cùng mọi người đều mù.
Rồi, để đơn giản vấn đề, mọi việc xảy ra cùng lúc, vợ bác sĩ lớn tiếng loan báo rằng họ được tự do, mái nhà bên cánh phải sập xuống một tiếng kinh khủng, bắn tung lửa khắp mọi phía, người mù chạy vào sân, lớn tiếng la hét, một số không thoát ra, họ vẫn còn bên trong, kẹt giữa các bức tường, số khác bị giẫm đạp và biến thành một khối không hình dáng, đẫm máu, ngọn lửa lan bất thần chẳng bao lâu sẽ biến tất cả thành tro. Cổng mở rộng, người điên thoát ra.