Cuối tháng 5 nhưng trời đã nắng chang chang, trên cánh đồng lúa đang vào vụ thu hoạch, mọi người ai cũng mải miết chạy đua với công việc trước khi bão về. Hệ thống loa của UBND xã liên tục cập nhật thông tin cho bà con xã viên được biết. Chất xong chỗ lúa vừa gặt lên chiếc xe đạp cà tàng, vợ chồng ông Tiến vội đẩy nhanh về chỗ máy tuốt lúa đặt ở gần gốc cây gạo. Nhiều gia đình vẫn tranh thủ khoảng lặng trước cơn bão để phơi thóc trên mặt đường quốc lộ. Giữa trưa nắng, trong lúc vợ chồng ông Tiến tranh thủ ăn tạm chút cơm nguội để làm gặt nốt hơn một sào lúa, bất chợt có tiếng sấm từ xa vọng lại. Bà Thỏa uống vội ngụm nước vối trong chiếc ấm nhôm cũ rồi nói với chồng; Kiểu này khéo lại sấm đói cho mà xem.

Đêm ôm đó cơn bão số hai đổ bộ vào đất liền đúng như dự báo, mưa gió bão bùng khiến cây đổ và nhiều nhà trong làng bị tốc mái. Cột điện ngay đầu ngõ cũng bị đổ chắn ngang đường, cả xóm 6 đều chìm trong bóng tối. Mưa gió khiến ông Tiến không an tâm ngủ được, ông cầm đèn pin đi kiểm tra chuồng lợn và chuồng gà rồi chạy lên nhà. Ngồi trong nhà nhìn cơn mưa gió, ông Tiến bắn bi thuốc lào rồi  gật gù nói một mình; Các cụ dạy cấm có sai, xanh nhà hơn già đồng. Sáng hôm sau hai vợ chồng ông lại bắt tay vào dọn dẹp khu vườn bị tàn phá sau cơn bão, bà Thỏa tiếc rẻ nhặt các buồng chuối xanh dập nát từ những cây bị bão quật đổ rồi nói với chồng; Chiều tôi mua ít váng đậu, ông thử ra ao xúc xem có được mớ ốc nào không, trời mưa gió thế này có nồi chuối xanh nấu ốc còn ngon hơn chán vạn món khác.

Rửa bát xong, trước khi dắt xe đi học, Phượng nói với bố mẹ:

-Con chuẩn bị nộp đơn đăng kí thi đại học, bố mẹ muốn con thi trường nào.

Bà Thỏa đang dỏng tai nghe làn điệu chèo phát ra từ loa truyền thanh của xã, nghe con gái hỏi vậy liền chép miệng:

-Nhà mình nông dân chân lấm tay bùn, cả vụ lúa sau khi trừ mọi chi phí cũng chả còn mấy đồng, thôi con thi vào sư phạm là tốt nhất. Mẹ thấy con bé Lanh nhà thím Mão học sư phạm ra trường, bây giờ làm giáo viên bên Thái Thụy cũng tươm lắm.  

 

Ông Tiến khề khà chén rượu ngâm rễ cây Đinh Lăng, chốc chốc ông lại nhón tay cầm mấy hạt lạc rang cho vào mồm đưa cay, trời mưa nên công việc đồng áng tạm dừng lại. Sau khi ngẫm nghĩ một lúc, ông mới thong thả phân tích cho con gái:

-Muốn làm cô giáo thì phải có tính nết thùy mị, nết na. Bố thấy mày chả khác lũ con trai, thôi đăng kí thi vào trường quân đội. Vào đó được nhà nước nuôi, sau cũng không lo đi xin việc.

Phượng thấy mấy cô bạn léo nhéo rủ đi học ngoài ngõ, không đợi bố mẹ mình nói hết câu, Phượng dậm chân chốt lại:

-Con chỉ hỏi thử bố mẹ vậy thôi, chứ con sẽ nộp đơn thi vào trường Ngân hàng. Mặc cho bố mẹ ngạc nhiên vì quá bất ngờ, Phượng đã xách cặp chạy ù ra cổng.

Ông Tiến nhìn theo rồi con gái rồi quay sang nói với vợ; Thôi kệ cho nó tự chọn trường, nếu thi đỗ thì nuôi cho học, nếu nó trượt thì ở nhà làm ruộng, ai hỏi thì gả chồng là xong. Bà Thỏa xuống bếp bưng lên một khúc cá kho đặt cạnh chai rượu rồi than thở; Làng mình là đất học, nhiều người đã thành đạt trên thành phố, nhà mình có mỗi mụn con mà ông bắt nó ở nhà làm ruộng nghe sao được.

Bà Thỏa sửa soạn mâm cơm cúng bưng lên bàn thờ, tiết trời đã vào Thu nhưng vẫn oi ả. Đợi vợ chuẩn bị xong xuôi, ông Tiến thay bộ quần áo tươm tất rồi bắt đầu thắp hương khấn vái, phía sau lưng ông, hai mẹ con bà Thỏa cũng chắp tay để rước tổ tiên về thụ lộc. Ngoài sân có tiếng chó sủa, ông Mạnh là em ruột ông Tiến xách một túi nylon bước vào.

Sau khi thắp nén hương trên bàn thờ, ông Mạnh quay sang nói với Phượng:

Vậy là họ nhà mình có thêm cháu đỗ đại học, đây đúng là tin vui cho cả dòng họ. Ngày mai lên Hà Nội nhập học, cháu hãy đem theo mấy chiếc bánh đặc sản quê nhà làm quà cho các bạn, Phương đưa tay nhận túi nylon có ba chiếc bánh cáy, ông Mạnh còn móc túi đưa thêm cho cô cháu hai trăm ngàn đồng. Ông nói với bố mẹ Phượng bằng một giọng đầy trăn trở; Họ nhà mình có bác là trưởng họ lại không có con trai, nhà em dù cố hết sức cũng chỉ ba con gái, nhiều lúc nghĩ cũng thấy buồn. Chỉ tay vào Phượng ông nói thêm; Bọn này khác nào lũ vịt giời, nuôi lớn rồi sẽ vỗ cánh bay đi mất. Nghe chú ruột mình nói vậy, Phượng chỉ im lặng không dám cãi, nhưng trong thâm tâm có vẻ không phục cho lắm.  

Đêm hôm đó nằm cạnh con gái, bà Thỏa vừa quạt cho con vừa thủ thỉ tâm sự; Con thành sinh viên rồi, ăn nói đi lại phải ra dáng một chút, làm gì cũng phải í tứ. Con gái khôn ba năm dại một giờ, con phải chuyên tâm vào học, nhớ tránh xa bọn trai Hà Nội bẻm mép ra nghe chưa. Bà Thỏa nói một hồi mà không thấy con gái phản ứng, khác hẳn với cái tính hay cãi mọi ngày. Khẽ nhỏm dậy nhìn sang bên cạnh, dưới ánh đèn leo lét trên bàn thờ, bà thấy con gái đã ngủ say từ khi nào. Trời mới tờ mờ sáng, tiếng gà trong chuồng đã gáy vang. Ở dưới bếp bà Thỏa đang hì hụi làm món cánh cá, chút nữa hai bố con ăn sáng còn bắt xe lên Hà Nội, hôm nay là ngày Phượng làm thủ tục nhập học tại Học viện Ngân Hàng. Vì kiêng không muốn hai cha con gặp gái ngoài đầu ngõ, bà Thỏa phải nịnh khéo thằng cu hàng xóm đứng đón ngõ ở cột đèn. Tiễn hai bố con ra đến cổng, bà Thỏa nhắc lại cho con gái câu nói đếm qua; Nhớ tránh xa bọn con trai Hà Nội bẻm mép nhé. Phượng bĩu môi đáp lại; Vâng, con biết rồi.