Chúng ta cho rằn g chúng ta trẻ, có “nguồn vốn” sức khỏe dồi dào, chúng ta vô tư tiêu sài hoang phí nguồn vốn ấy, trả giá bằng sức khỏe để đổi lấy cái gọi là mục tiêu.
Trạng thái cuộc sống của bạn như thế sao?
Bạn ngủ có ngon không? Tối nào cũng bị mất ngủ, không có chuyện gì cũng lướt mạng xã hội, xem các loại tin tức, ngày hôm sau vừa thức dậy lại chẳng nhớ gì hết. Bạn an ủi bản thân thức đêm là để rèn luyện mình, có thể thu thập được nhiều tin tức hơn, học được nhiều kiến thức hơn. Nhưng những tin tức như vậy ngoài việc làm bạn mất thời gian ngủ, giá trị của nó nằm ở đâu?
Sáng sớm ngày hôm sau, vì ngủ thêm một chút, bạn lại có bao nhiêu lần rút ngắn thời gian ăn sáng, đành uống tạm một li sữa, ăn tạm một miếng bánh mì chiều hôm qua mua ở bên đường, thậm chí còn bỏ bữa sáng để đợi đến buổi trưa ăn cho no, sau đó lết cái cơ thể mỏi mệt vội vàng lên lớp hoặc chạy đến nơi làm việc. Thỉnh thoảng bị kẹt xe hoặc đồng hồ báo thức hỏng, bạn đi trễ bị thầy cô giáo trách phạt, bị lãnh đạo la mắng, bạn lại vì điều đó mà cảm thấy ấm ức buồn bã.

Lên lớp, lúc nghỉ giải lao giữa giờ vẫn có thể đi mua đồ ăn vặt nhét đầy bụng, mặc dù toàn bộ là “thực phẩm rác”, nhưng cũng xem như có cảm giác no bụng. Đáng thương cho những người làm công sở, ngay cả “thực phẩm rác” cũng không được ăn, cứ để bụng rỗng tiếp tục xử lí công việc.
Cả buổi sáng ngồi trong góc nhỏ vùi đầu vào làm việc, ngoài việc đi vệ sinh, mắt không dời màn hình vi tính, điện thoại, cảm thấy khô rát khó chịu, vội vàng nhỏ hai giọt thuốc nhỏ mắt rồi tiếp tục làm việc. Cả ngày ngồi một chỗ khiến lưng đau mỏi, trong lòng chỉ nghĩ đến việc muốn về nhà lăn ra ngủ, đến nỗi việc tập luyện thể dục cũng không có hi vọng, căn bản không có thời gian, càng không có sức lực.
Trạng thái cuộc sống như vậy bạn có thấy quen không? Các bạn thân mến, bao lâu rồi bạn chưa tập thể dục? Bao lâu rồi bạn chưa ra ngoài đi dạo? Trong nhà của bạn có một hai cái máy chuyên dụng để tập thể dục không? Trong điện thoại của bạn có cài mấy phần mềm hướng dẫn sống khỏe hay không?
Trả giá bằng sức khỏe của mình có đáng hay không
Lý Khai Phục, một trong những CEO nổi tiếng của ngành công nghệ thông tin ở Trung Quốc, luôn là thần tượng của tôi. Ông ấy quả thực là một thiên tài, tôi coi rất nhiều bài diễn thuyết của ông là kinh điển. Vì công việc, thời gian ngủ mỗi ngày của ông không đầy 4 tiếng, công sức bỏ ra nhiều hơn người bình thường giúp ông giành được rất nhiều thành tích đáng tự hào. Nhưng điều không may là siêu nhân như vậy đến tháng 9 năm 2013 đã phải tuyên bố với truyền thông rằng mình mắc bệnh máu trắng.
Siêu nhân một thời trong phút chốc gục ngã. Ông từ bỏ công việc, chuyên tâm vào việc chữa trị và nghỉ ngơi, cũng buộc phải giảm bớt thời gian giao lưu trên truyền hình, trả lại thời gian ngủ mà công việc trước đây đã chiếm dụng.

Lý Khai Phục từng nói như thế này trên chương trình giao lưu: “Trước đây, tôi luôn một lòng tin rằng công sức bỏ ra tất có hồi báo, nên tôi đã áp đặt lên bản thân một trách nhiệm rất nặng nề, thậm chí kiên trì mỗi ngày chỉ bỏ ra thời gian 3 tiếng nghỉ ngơi, còn ngây thơ thi đấu với người ta xem ai ngủ ít hơn, ai có thể kịp trả lời email vào sáng sớm tinh mơ… Cố gắng dốc hết sức thực hiện mục tiêu của bản thân mình. Bây giờ, bình tĩnh ngồi suy nghĩ lại, kiểu kiên trì lấy sức khỏe ra để đánh đổi, thật sự là một sai lầm.”
Điều khiến cho người ta cảm thấy vui mừng là, dưới sự phát triển của khoa học kĩ thuật cùng tinh thần lạc quan của Lý Khai Phục, bệnh tình của ông đã được kiểm soát, ông cũng bắt đầu quay lại làm việc.
Chúng ta cho rằng chúng ta trẻ, có “nguồn vốn” sức khỏe dồi dào, chúng ta vô tư tiêu sài hoang phí nguồn vốn ấy, trả giá bằng sức khỏe để đổi lấy cái gọi là mục tiêu. Bạn nói công việc bận rộn không có thời gian tập luyện thể dục? Bạn nói học tập căng thẳng căn bản không có thời gian để đi chạy bộ? Tóm lại, đối với sức khỏe, bạn có rất nhiều lí do để trốn tránh.
Có rất nhiều bạn trẻ bên cạnh chúng ta vẫn đang trải qua những ngày như vậy, cũng có nhiều người nhờ vậy mà có nhiều thành tích khiến người khác phải ngưỡng mộ. Chúng ta thường gắn cho việc thức đêm cái mác nỗ lực làm việc, học tập, nhưng bạn có để ý rằng rất nhiều người vì thế mà mắc đủ loại bệnh, thậm chí là đột tử không? Bông hoa của cuộc đời chưa kịp nở đã héo tàn.
Đừng nói người khác, hãy hỏi bản thân bạn: Có bao nhiêu buổi sáng sớm vì thức đêm mà cảm thấy đau đầu khó chịu? Có bao nhiêu lần vì bụng đói dẫn đến đau dạ dày?
Từ hôm nay trở đi, trong lịch trình công việc của bạn có thể nhét thêm nửa tiếng đồng hồ dành cho sức khỏe được không? Sức khỏe là vàng – câu nói này bạn phải đợi đến khi nào mới có thể hoàn toàn hiểu được?

Sau khoảng thời gian làm việc, học tập, đứng dậy nhìn ra ngoài cửa sổ vươn vai, làm vài động tác bổ sung chút sinh khí. Thời gian đi làm hoặc tan ca thử chọn cách đi bộ hoặc xuống xe trước một trạm để đi bộ về nhà. Ngủ sớm dậy sớm, ăn một chén cháo trắng cho ấm bụng, bạn có thể mua trên mạng một đôi tạ tay nhỏ đơn giản, khi ở nhà xem ti-vi, thay vì lười biếng nằm trên sô pha, đổi thành vừa tập thể dục vừa xem ti-vi.
Cuối tuần, đừng nằm ở nhà, hẹn vài người bạn đi đến công viên chạy bộ, có điều kiện thì có thể ra vùng ngoại ô, hít thở không khí trong lành, thả lỏng tâm trạng.
Thay đổi thực ra rất đơn giản, tập thể dục cũng không chiếm nhiều thời gian của bạn, mỗi ngày nửa tiếng, kiên trì một khoảng thời gian bạn sẽ thu lợi rất nhiều.
Chú ý đến sức khỏe tâm lí
“Điều đáng chú ý là, khi còn trẻ ra sức làm việc có lẽ không phải vấn đề gì lớn lắm. Nhưng khi lớn tuổi rồi, bạn cần phải chăm sóc sức khỏe của bản thân, phải cân bằng nhu cầu về các mặt như công việc, sở thích, gia đình. Tôi cho rằng tập thể dục chưa thể đủ làm thay đổi căn bản tình trạng công việc và trình trạng sức khỏe của bạn. Tôi tin điều quan trọng có thể thay đổi tình trạng của bạn là từ tâm lí chứ không phải từ sinh lí. Thực sự chìm đắm vào công việc mới là một thái độ, một khát vọng, một ý chí.” Đây là một đoạn diễn thuyết Lý Khai Phục nói trước khi mắc bệnh. Đến nay thái độ này của ông đã có thay đổi rất lớn, nhưng trong đó cũng nhắc nhở cho chúng ta về sức khỏe tâm lí.
So với những vấn đề về sức khỏe sinh lí, chúng ta thường coi nhẹ những vấn đề về sức khỏe tâm lí hơn. Những từ chuyên ngành như bệnh trầm cảm, chứng lo âu, stress… bây giờ mới bắt đầu đi vào ý thức của công chúng.

Vậy thì, rốt cuộc thế nào mới là một tâm lí khỏe mạnh? Nó là một trạng thái hòa hợp, thống nhất giữa tâm lí và hành vi, giúp con người có khả năng thích nghi xã hội, thích nghi hoàn cảnh.
Chúng ta đều biết rằng phải luôn có thái độ sống lạc quan, tích cực, nhưng thường bị một vài việc làm cho phiền lòng, tâm trạng tốt cũng vì bị sếp phê bình, thầy giáo chỉ chích mà tắt ngấm.
Chúng ta thường cảm thấy đau đầu, tứ chi vô lực, cơ thể cứng đơ, mệt mỏi, thử đi bệnh viện kiểm tra lại phát hiện ra các chỉ số đều rất bình thường, kiểm tra đi kiểm tra lại vẫn không tìm ra vấn đề nằm ở đâu. Thực ra, nhiều triệu chứng như vậy báo hiệu sức khỏe tâm lí của bạn xuất hiện vấn đề.
Sức khỏe tâm lí thay đổi do hoàn cảnh bên ngoài, xung đột mối quan hệ giữa con người với nhau và tâm lí khó chịu khi nhu cầu không được đáp ứng dẫn tới. Người bị mắc bệnh trầm cảm sẽ tạm thời mất thăng bằng, tinh thần không ổn định, xuất hiện tâm trạng như lo âu, đau khổ, hơn nữa về mặt sinh lí sẽ xuất hiện một loạt cảm giác khó chịu như đau đầu, mất ngủ. Nếu bạn không chú ý đến sức khỏe tâm lí, rất có thể bạn sẽ gặp phải những vấn đề do tâm lí sinh ra, hoặc gặp trở ngại về giao tiếp, thích nghi.
Nếu cảm thấy tình trạng tâm lí hiện tại rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của mình, bạn hãy đến bệnh viện khám bác sĩ tâm lí ngay, họ sẽ có những hướng dẫn chuyên sâu, giúp bạn tìm ra vấn đề.
Sức khỏe sinh lí và sức khỏe tâm lí đều quan trọng như nhau. Đừng đợi đến khi xuất hiện triệu chứng cơ thể không cứu vãn được mới bắt đầu hối hận thì đã không kịp nữa rồi. Hãy nhớ rằng yêu bản thân bắt đầu từ việc yêu sức khỏe của chính mình.

Bài kiểm tra chỉ số sức khỏe tâm lý của bạn
Dưới đây là một bài khảo sát liên quan đến sức khỏe tâm lí, cung cấp để mọi người tham khảo. Tôi không làm hướng dẫn chuyên ngành, đơn giản chỉ muốn khảo sát xem tâm lí của bạn có khỏe mạnh hay không.
1. Bạn canh cánh trong lòng vì chuyện nhỏ, hay để tâm vào những chuyện vụn vặt.
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên
2. Bạn cảm thấy bản thân không bằng người khác, cảm thấy bản thân thấp hơn người khác một bậc
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên
3. Bạn thường mất ngủ, hay gặp ác mộng, tỉnh dậy đầu óc mơ màng
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên
4. Bạn sợ thất bại, lo lắng làm hỏng việc mà lãnh đạo/ thầy cô giáo giao phó
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên

5. Sau khi ra ngoài bạn thường lo lắng không biết cửa đã khóa chưa, sau khi kí tên xong thậm chí còn sợ kí sai tên
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên
6. Tính tình bạn nóng nảy, cảm thấy người xung quanh có lỗi với mình, thậm chí muốn đánh nhau
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên
7. Bạn không biết vì sao cơ thể lại mệt mỏi, không đủ sức lực, toàn thân rã rời, tứ chi thấy cứng đơ
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên
8. Bạn mơ màng bất an, thường cảm thấy không có dũng khí và hi vọng sống tiếp
A. Không
B. Thỉnh thoảng
C. Thường xuyên
Phân tích kết quả trắc nghiệm A= 0 điểm; B= 1 điểm; C= 2 điểm
(1) 0-5 điểm: Sức khỏe tâm lí tốt

Chúc mừng bạn, sức khỏe tâm lí của bạn tốt, chắc chắn bạn là một người lạc quan, vui vẻ. Bạn có thể điều tiết rất tốt bản thân mình, không để quá nhiều việc linh tinh của cuộc sống trở thành sợi dây trói buộc bản thân, nhẹ nhàng vào trận là vũ khí lớn nhất của bạn. Mỗi ngày bạn đều làm việc với tinh thần phấn chấn, thỉnh thoảng bạn cũng có những thất vọng nho nhỏ, nhưng chúng sẽ nhanh chóng tan thành mây khói dưới sự điều tiết của bạn.
(2) 6-10 điểm: Sức khỏe tâm lí bắt đầu xuất hiện vấn đề
Bạn à, sức khỏe tâm lí của bạn bắt đầu có vấn đề, nhưng đừng lo lắng. Từ kết quả khảo sát cho thấy, bạn chẳng qua chỉ là một trong rất nhiều người phải đối mặt với áp lực cuộc sống và công việc học hành bận rộn, việc điều tiết tâm lí của bạn đã vượt qua sự vận hành vốn có, rất nhiều việc vượt qua phạm trù xử lí của bạn, điều đó làm cho bạn cảm thấy mơ màng, hoảng sợ, thậm chí có chút tự ti. Đừng đặt áp lực quá lớn cho bản thân, thực ra bạn giỏi hơn những gì bạn nghĩ, phải tin tưởng bản thân. Những lúc không vui thì ra ngoài chạy bộ, xem những bộ phim hài mình thích, những cái đó đều có thể giải tỏa được những áp lực của bạn.
(3) 11-16 điểm: Sức khỏe tâm lí có vấn đề nghiêm trọng
Bạn à, bạn đang có vấn đề về sức khỏe tâm lí rất nghiêm trọng. Có thể bạn không phát hiện ra, nhưng từ kết quả khảo sát cho thấy, luôn có những chuyện khiến bạn canh cánh trong lòng, có thể là những đau thương vì tình yêu, cũng có thể là những miễn cưỡng quá độ khiến cho bạn lòng dạ rối bời. Nếu tình trạng như vậy chỉ xuất hiện trong khoảng thời gian ngắn, hãy kịp thời điều chỉnh. Nếu tình trạng đó diễn ra trong thời gian dài, khuyên bạn nên đi khám bác sĩ tâm lí để tìm xem vấn đề nằm đâu.