Cây gạo ở nghĩa trang làng Văn Xá nở hoa đỏ rực cả một góc trời, khác với không khí tĩnh lặng thường thấy, hôm nay khu nghĩa trang của làng đông như ngày hội. Dịp lễ Thanh minh, hàng chục chiếc xe ô tô con từ Hà Nội về đỗ thành hàng dài, trên mọi ngả đường làng ngõ xóm đều tấp nập người đi lại. Sau khi thắp hương cho các ngôi mộ của dòng họ, anh Hoàng mới tìm gặp ông Thân là quản trang ở làng, ông Thân vốn cũng có họ hàng xa với anh Hoàng. Chưa cần nghe hết câu chuyện, ông Thân đã nói ngay:
- Việc có được một suất ở nghĩa trang tôi e là rất khó, chú không biết bây giờ ở làng mình tấc đất tấc vàng, không còn như ngày xưa nữa đâu. Nhà chú tuy gốc ở làng, nhưng đã thoát ly lên thành phố lâu rồi, việc có được suất để nằm ở đây là không thể được.
Thấy anh Hoàng có vẻ không hiểu, ông Thân mới dắt anh ra đứng giữa
nghĩa trang rồi giải thích cặn kẽ: - Các ngôi mộ mặt tiền không khác gì nhà mặt
phố, không phải có tiền là có được. Khu mặt tiền được quy hoạch cho các cán bộ
xã, cán bộ huyện thoát ly. Còn khu phân lô phía sau, tuy không đẹp bằng khu mặt
tiền, nhưng dân Hà Nội nhà chú đã bỏ tiền để nhờ người trong làng đứng tên ôm gần
hết, có nhà mua luôn chục suất để đó. Người ta nói “sống cái nhà, thác cái mồ”, không sai chút nào. Chú xem ở
nghĩa trang này, cứ nhìn mồ mả nhà ai to đẹp, cũng biết được tiềm lực kinh tế của
gia đình con cái họ khá giả như thế nào. Anh Hoàng tần ngần nhìn khói hương từ các ngôi mộ đang quyện với khói từ
các đám hóa vàng bốc lên, cả khu nghĩa trang của làng hôm nay như mờ ảo trong
sương khói. Nhìn từng tốp con cháu của các gia đình xách đồ lễ về chăm sóc phần
mộ tổ tiên, anh thấy thông cảm cho tình cảm sâu nặng của mẹ mình với làng quê.
Thoáng chút đắn đó, anh hỏi lại ông Thân: - Vậy mẹ em sau này không còn cơ hội để
về yên nghỉ tại đây rồi, bác thử xem còn cách nào khác không, thôi thì trăm sự
em nhờ bác. Rít xong một bi thuốc lào, sau khi khoan khoái ngửa cố lên trời phả
khói, lúc này ông Thân mới chậm rãi nói: - Kể ra vẫn còn một cách, trong nghĩa trang vẫn dành hơn chục suất, những
suất đó gọi là suất ngoại giao. Mục đích là để các ông cán bộ UBND xã, khi cần
thiết có thể dùng vào quan hệ đối ngoại cho làng, cho xã. Hiện nay UBND xã đang
muốn làm một cuốn sách, mục đích là giới thiệu về truyền thông lâu đời của một
làng quê nổi tiếng hiếu học. Hiềm một nỗi xã chưa kiếm được ai có thể đảm đương
việc chấp bút. Chú là giảng viên có tài, nếu nhân dịp này chịu đứng ra giúp,
anh tin chắc một suất ngoại giao sẽ được chuyển cho chú. Như gặp được ánh sáng cuối đường hầm, dù chưa biết mình có làm được
không, nhưng anh Hoàng đã gật đầu đồng ý.
Bình luận